Skolioza

Co to znaczy nieprawidłowego wygięcia kręgosłupa?

Kręgosłup w prawidłowym ustawieniu powinien być wygięty w kształcie litery S, mieć możliwości zginania się (do przodu, do tyłu, do boku) oraz rotacji, czyli skrętu. Przy skoliozie wygięcie w kształcie litery S wypłaszcza się, kręgosłup zgina się do jednego boku i rotuje klatkę piersiową.

Przyczyny skoliozy

Przyczyny skoliozy są w większości nieznane. Wtedy nazywa się ją skoliozą idiopatyczną. W pozostałych przypadkach jest konsekwencją choroby podstawowej, o której rodzic najczęściej wie przed wystąpieniem objawów skoliozy.

Objawy skoliozy

• Jako pierwsze występuje najczęściej spłaszczenie kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej -plecy wyglądają wtedy na bardzo płaskie, często rodzice postrzegają to jako wyprostowaną sylwetkę dziecka.
• Nierówne ustawienie łopatek.
• Różnica wielkości kąta talii – w pozycji stojącej, gdy dziecko ma opuszczone ręce, między talią a przedramieniem tworzy się trójkątna przestrzeń. W warunkach prawidłowych ta przestrzeń jest taka sama po lewej i po prawej stronie. Przy skoliozie dochodzi do zmniejszenia jednego i zwiększenia drugiego trójkąta talii.
• Różnica wysokości miednicy.
• Pozorna różnica długości kończyn – może wydawać się, że jedna noga jest krótsza.
• Przy pochyleniu się dziecka do przodu po jednej stronie występuje garb żebrowy – tu już nie ma wątpliwości, że mamy do czynienia ze skoliozą.

Klasyfikacja, leczenie i rehabilitacja skoliozy

Od klasyfikacji skoliozy uzależnione jest jego leczenie i rehabilitacja. Podział z 2011 roku według konsensusu ISICO:

• Skrzywienie do 15 stopni kąta Cobba bez rotacji, w krajach niemieckojęzycznych poddawane są terapii ruchowej Vojty i/lub wg Lehnert-Schroth.
• Skrzywienie od 15 do 20 stopni wg Cobba z rotacją, poddawane są terapii ruchowej Vojty i/lub wg Lehnert-Schroth, często uzupełnieniem terapii jest zakładanie gorsetu na noc.
• Skrzywienie progresywne od 20-25 stopni do kąta Cobba wynoszącego do 40 stopni wymagają zaopatrzenia w gorset, średnio od 16 do 23 godzin na dobę. Przy tym oczywiście intensywna terapia ruchowa, której celem jest uniknięcie operacji.
• Skrzywienie przekraczające 40 stopni – w sytuacji, w której wyczerpano wszelkie możliwości terapeutyczne zalecana jest operacja. 

Klasyfikacja ze względu na wiek

• Idiopatyczne skoliozy wczesnodziecięce pojawiające się między 1 a 2 rokiem życia.
• Idiopatyczne skoliozy późnodziecięce pojawiające się między 4 a 6 rokiem życia.
• Idiopatyczne skoliozy młodzieńćze pojawiające się między 10 a 14 rokiem życia.

Co zrobić, gdy u twojego dziecka zdiagnozowano skoliozę?

• Znajdź lekarza ortopedę oraz fizjoterapeutę, który ma doświadczenie w prowadzeniu skolioz.
• Nastaw się na pracę z dzieckiem codziennie w domu aż do ukończenia wzrostu.
• Porozmawiaj z fizjoterapeutą o tym czym jest ta choroba, jakie są jej konsekwencje i jakie są rokowania. Jeśli jest to skolioza wymagająca gorsetowania to głównym celem będzie uniknięcie operacji, ale niestety nie zawsze jest to możliwe, dlatego wytłumacz swojemu dziecku, że teraz tworzycie zespół: ono, rodzice i fizjoterapeuta. Praca tego zespołu ma na celu przywrócenie jak najlepszego stanu kręgosłupa dziecka, początki będą ciężkie, ale ćwiczenia po pewnym czasie wejdą w rytm życia codziennego. 
• Pracuj wytrwale i nie poddawaj się, w razie potrzeby nie bój się konsultować z psychologiem.

Skolioza idiopatyczna wymagająca gorsetu

Skolioza idiopatyczna wymagająca gorsetu to jeszcze jedna ważna kwestia. Samopoczucie dziecka. Pacjenci nie lubią gorsetów, są niewygodne, ale przed wszystkim co dla kilkulatka czy nastolatka jest bardzo ważne – czują się w nich nieatrakcyjnie, wstydzą się go, próbują ukryć co często prowadzi do ściągania go w szkole.

Dlatego tak ważna jest komunikacja z dzieckiem. Traktuj jego emocje poważnie, to co dla nas dorosłych wydaje się oczywiste i ważne dla dziecka nie musi takie być. A jedynie praca całego zespołu: dziecko – oboje rodziców – fizjoterapeuta – lekarz może doprowadzić do sukcesu terapeutycznego.