Schorzenia

Kręcz szyi

Kręcz szyi, to wymuszona pozycja szyi i głowy, w której dziecko ma stale zbliżone ucho do barku po jednej stronie ciała a wzrok skierowany w stronę przeciwną. Może być pochodzenia mięśniowego, kostnego lub neurogennego. Najczęściej w gabinecie spotykam kręcz szyi mięśniopochodny, dlatego skupię się na jego opisie.

Jakie są przyczyny występowania kręczu szyi u dzieci?

Kręcz szyi objawia się zmianami w mięśniu mostkowo-sutkowo-obojczykowym (MOS), a przyczyny jego występowania nie są w pełni znane. Podejrzewa się infekcyjne zapalenie mięśnia, urazy okołoporodowe, długotrwałe asymetryczne ułożenie płodu podczas których może dojść do kompresyjnego ucisku mięśnia, tworzenia krwiaka a później zwłóknień.

Stany bez występującego krwiaka również diagnozowane są jako kręcz szyi, mają dużo łagodniejszy przebieg i nie wymagają interwencji chirurgicznej. Gdy pada podejrzenie kręczu szyi a zakresu ruchomości jest znacznie ograniczony zalecam wykonanie USG szyi w celu potwierdzenia diagnozy lub weryfikacji poziomu uszkodzenia mięśnia MOS.

Jakie są najbardziej widoczne objawy kręczu szyi?

  • po jednej stronie ciała stałe zbliżenie ucha do barku
  • wzrok skierowany do przeciwnej strony (gdy kręcz jest po stronie lewej, dziecko patrzy
    większość czasu w prawo)
  • plagiocefalia (czyli spłaszczenie czaszki) po stronie przeciwnej do kręczu
  • brak pełnego zakresu ruchomości głowy
  • często widoczne zmniejszenie wielkości twarzoczaszki po stronie kręczu (przymknięte oko, mniejszy płatek nosowy) silne odginanie się tyłu

Z kręczem szyi bardzo często występuje plagiocefalia (80-90%) i wrodzona dysplazja stawu biodrowego (14,9%). Z tego powodu należy wprowadzić jak najszybszą terapię. Leczenie ma przywrócić prawidłowy zakres ruchomości szyi i głowy, zapobiec pogłębianiu deformacji czaszki, przywrócić możliwie najlepszą elastyczność mięśnia i przeciwdziałać rozwojowi wad postawy czy skoliozy.

Badania dowodzą mniejszą skuteczność leczenia w przypadku późno rozpoczętej rehabilitacji, czyli po 3 miesiącu życia (tak, to jest późno rozpoczęta rehabilitacja) [1]

W przypadku niepowodzenia leczenia zachowawczego (fizjoterapii), wprowadza się zabiegi inwazyjne (np. chirurgiczne wydłużanie mięśnia).

Stosowanie poduszek ortopedycznych przy kręczu szyi

Pacjenci często pytają mnie o stosowanie poduszek ortopedycznych w przypadku występowania kręczu. Osobiście nie zauważyłam poprawy stanu pacjenta skorelowanego z użyciem poduszki. Dodatkowo badania na temat nagłej śmierci łóżeczkowej dowodzą, że niemowlęta powinny być ułożone do snu w bezpiecznym środowisku, w tym w pozycji leżącej, na twardej powierzchni, bez miękkich przedmiotów i luźnej pościeli, bez nakrycia głowy, bez przegrzania i dzielenia pokoju bez dzielenia łóżka [2]. Dlatego w kluczowym momencie terapii kręczu (pierwsze kilka miesięcy) jeśli nie ma do tego zdecydowanego argumentu, nie zalecam stosowania poduszek.

1. Schertz M., Zuk L., Zin S., et al.: Motor and cognitive development at one- year follow-up in infants with torticollis. Early Hum Dev 2008; 84: 9–14

2. Sophie Jullien.: Sudden infant death syndrome prevention. BMC Pediatr.